2014 در قاب (1): Interstellar

از پایان سال 2014 البته چند ماهی گذشته، و میشه گفت که بیشتر فیلمهای 2014 تا الان در دسترسمون قرار گرفتن. به همین دلیل فکر کردم بد نیست در مجموعه پست‌هایی، فیلمها و سریال های برتر سال گذشته (طبعا در حیطه‌های مورد علاقه‌ام) رو معرفی کنم. اول قصد داشتم پست واحدی در این زمینه بنویسم، ولی با شروع نوشتن دیدم حجم مطلب زیاده و بهتره در چندین پست مجزا قرار بگیره.

پست اول رو به فیلم Interstellar اختصاص میدم، که بدون شک استحقاق یک پست جداگانه رو داره.

Interstellar

فیلم پرستاره و پرجایزه Interstellar، که ماه‌ها بود منتظرش بودیم، تجربه‌ای شگفت‌انگیز از کار دراومد که وادارم کرد سه بار پشت سر هم ببینمش تا تک‌تک ریزه‌کاری‌ها و ظرافت‌های داستانیش رو جذب کنم. با اینکه نولان، خوب یا بد، هرگز جزو کارگردان‌های محبوبم نبوده و کارهاش رو بدون روح می‌دونستم، ولی توی این فیلم آخر، که شخصی‌ترین فیلمش هم هست، انگار فوت کوزه‌گری رو بالاخره کشف کرد و تونست از روی فیلمنامه‌ای بی‌نقص، فیلم علمی-حماسی باشکوهی بسازه که نه فقط از نظر بصری و تکنیکی اعجاب‌انگیز و نفس‌گیره، بلکه داستانی زیبا و انسانیه که به اعماق وجود نفوذ می‌کنه.

فیلم Her: تعمقی در معنای زندگی

آیا تا به حال از خودتون پرسیدید که چه چیز هر یک از ما رو «ما» می‌کنه؟ سلولها و رمز ژنتیکی‌مون؛ مغز، افکار، خاطرات، یا احساساتمون؛ تاثیرات محیط و اجتماع، یا تجاربمون، یا کیفیتی ناشناخته فراتر از اینها؟ اگر زمانی علم بخواد آگاهی افراد درگذشته رو برگردونه، نگهداری و برگردوندن مغز یا جسمشون کافیه؟ اگر روزی با استفاده از DNA من یک کلون ساخته بشه، اون «من» خواهد بود؟ این فردیت و «آگاهی» که به عنوان «من» می‌شناسیم دقیقا چیه و کجاست؟

این وادی بسیار جنجال‌برانگیزه؛ ماده‌باورها به این سوال یکجور جواب میدن و مذهبی‌ها و غیر ماده‌باورها طور دیگه، و البته هنوز راهی برای اثبات هیچیک از نظریات موجود در دست نداریم، بنابراین ابراز نظر قطعی و رد کردن هر یک از نظرات دو گروه، نامعقول به نظر می‌رسه. اما از طرفی این موضوع بستر بسیار جالبی برای گمانه‌زنی‌های فلسفیه. تصورش رو بکنین؛ اگر روزی دانش بشر به حدی برسه که بتونه رباتهایی حقیقتا انسان‌نما بسازه، رباتهایی که علاوه بر هوش، احساسات و قابلیت رشد داشته باشند، رباتهایی فوق پیچیده مثل دانیل اولیواو در سری رباتها و بنیاد (آیزاک آسیموف)، یا ابَر رباتهای فیلسوف سری راما (آرتور سی. کلارک)، چطور قادر خواهیم بود بین کیفیت هوش و احساسات طبیعی انسان و هوش و احساسات مصنوعی رباتها تمایز قائل بشیم و یکی رو اصیلتر و حقیقی‌تر از دیگری بدونیم؟ آیا این حقیقت که یک موجود صاحب «آگاهی»، بتونه احساسات رو تجربه کنه و قابلیت تکامل داشته باشه، کافی نیست که برای وجودش اصالت قائل بشیم و اونو «زنده» و هم‌ارز انسانها بدونیم؟ اصالت وجود و زنده بودن به کیفیت آگاهی برمی‌گرده یا سرمنشا اون هم مهمه؟

البته همین عدم قطعیت و نظرات بسیار متناقض باعث میشه عده کمی از نویسندگان جسارت یا توانایی ورود به این حیطه رو داشته باشن. اما اسپایک جونز در فیلم آینده‌نگر Her این ریسک رو پذیرفته، و حاصل کار هم یکی از بهترین فیلم‌های سالهای اخیر از کار در اومده. (درباره این فیلم می‌تونین پست خوب یک‌پزشک رو بخونید یا در ویکی‌پدیا اطلاعات کسب کنید). Her در کنار Gravity (و حتی شاید اندکی بهتر از اون) با اختلاف زیادی از سایر فیلمها، بهترین فیلم‌های سال گذشته بودند، به مراتب بهتر از ملودرامهای آبکی تحسین‌شده و پرجایزه، که متاسفانه آکادمی اسکار همیشه امثال اونها رو به فیلمهای ژرف علمی – تخیلی ترجیح میده.

فیلم کوتاه: Record/Play

Record/Play فیلم کوتاه مینیمال، خوش‌فکر و لطیفیه درباره عشق، جنگ، یک واکمن خراب، و … .

این فیلم عاشقانه / علمی-تخیلی رو می‌تونید مستقیما در Vimeo ببینید، با کیفیت بالا و حجم 92 مگابایت از این لینک موقت دانلود کنید، یا با کیفیت پایینتر و حجم 34 مگابایت از اینجا دانلود کنید.

 

پی‌نوشت: ساعتی پیش گابریل گارسیا مارکز در سن 87 سالگی درگذشت. خیلی از هم‌نسل‌های من با صد سال تنهایی و قلم سحرانگیز او بود که افسون رئالیسم جادویی رو شناختند. صد سال تنهایی برای نویسنده‌اش هم نقطه عطف بسیار مهمی در زندگی بود. تا پیش از اون، مارکز روزنامه‌نگار و نویسنده‌ای بود که تنها با واقعیت‌های عینی سر و کار داشت، اما روزی در حال رانندگی به مقصد آکاپولکو در مکزیک، ایده‌ای به ذهنش رسید؛ اینکه با لحنی وام‌گرفته از مادربزرگش، با در هم آمیختن خیال و فولکلور و اخبار و شایعات، و با سبکی آموخته از سبک کافکا در مسخ، داستانی رو روایت کنه (+). اینطور بود که یکی از بزرگترین آثار ادبی جهان زاده شد، اثری که نوشتنش دو سال طول کشید، بیش از 50 میلیون نسخه از اون در دنیا به فروش رسید، و نوبل رو برای این نویسنده کلمبیایی به همراه داشت.

شخصا این رمان، و همینطور خود-زندگی‌نامه او یعنی «زنده‌ام که روایت کنم» رو خیلی دوست دارم.

«زندگی آنچه زیسته‌ایم نیست، بلکه همان چیزی است که در خاطرمان مانده و آن‌گونه است که به یادش می‌آوریم تا روایتش کنیم.»

روحش شاد.

کنگره: رویایی که تو برمی‌گزینی

از هر چه بگذریم، ژانر علمی – تخیلی خوشتر است، و الحق که سال 2013 سال خوبی برای این ژانر بوده. از فیلم‌های ضعیفی مثل Dark Skies، The Host، Life Tracker، After Earth، Astronaut: The Last Push، تا فیلم‌های متوسطی مثل Europa Report، Pacific Rim، The World’s End، Elysium، Man of Steel، و فیلم‌های عالی و خوبی مثل The Last Days on Mars، World War Z، Oblivion و This Is the End؛ و غیر از اینها چند فیلمی که بعضا مشتاقانه منتظرشون هستم؛ Ender’s Game، Her، Upstream Color، The Hunger Games: Catching Fire، Gravity، و … .

برای علمی – تخیلی دوستانی مثل من این روندی امیدوارانه است، و نوید اینو میده که چه بسا دوباره داریم به یکی از دوره‌های خوش‌اقبالی ژانر علمی – تخیلی می‌رسیم و پس از سالها بازم شاهد اوج گرفتن این ژانر خواهیم بود. اما از طرفی هم حدس می‌زنم که این پدیده‌ای موقتیه، رویکردی رو به افزایش به دنیای تخیل و فانتزی، برای فرار از تلخی‌های رو به افزایش دنیای حقیقی. پناه بردن به دنیای خیالات همواره تنها مفر بشر بوده برای تحمل دنیای سرد و گزنده واقعیت. زمانی به خدایان المپی و قهرمانان شکست‌ناپذیر و افسانه‌های پریان دل خوش می‌کرده، و حالا به ابرقهرمانان و خون‌آشام‌ها و زامبی‌ها. اما می‌رسیم به سوژه مورد علاقه من؛ چی میشد اگه انسان قادر بود در دنیایی خیالی زندگی کنه، و خودش انتخاب کنه که چه کسی باشه و چگونه باشه؟ به هر حال تجربه ما از دنیا چیزی نیست جز ورودی‌های حواس و تحریکات مغزی. اگه روزی دانش بشر نسبت به مغز انسان به جایی برسه که بتونه با تحریکات درست واکنش‌های درست رو از مغز بگیره، قادر خواهد بود هر دنیایی رو در ذهن انسان خلق کنه. اما آیا این کار نتیجه مثبتی خواهد داشت؟ یا مثل مخدر جدید و بی‌نهایت خطرناکی، مقدمه‌ای بر پایان انسانیت خواهد بود؟ البته دید علمی – تخیلی پردازان به این موضوع اغلب بدبینانه بوده.

فیلم علمی – تخیلی مستقل کنگره (The Congress) محصول 2013 به همین موضوع می‌پردازه. فیلم، پیرامون رابین رایت (با بازی رابین رایت)، هنرپیشه میانسالی می‌گذره، که در نتیجه انتخاب‌های اشتباهش به دوره افول بازیگری‌اش رسیده، تا اینکه پیشنهادی عجیب – آخرین پیشنهادش – رو دریافت می‌کنه: اینکه حقوق تصویر دیجیتالی‌اش رو به‌طور کامل در اختیار کمپانی فیلمسازی میرامونت (میراماکس + پارامونت؟!) قرار بده، و خودش برای همیشه بازیگری رو کنار بگذاره. اگر این پیشنهاد رو بپذیره، کمپانی میرامونت صاحب کاراکتر او خواهند بود و با یک بار اسکن کامل بدن و حالاتش، از این پس قادر خواهد بود کاراکتر کامپیوتری ولی واقع‌نمای او رو در فیلم‌‎ها به‌کار بگیره، بدون اینکه نیازی به حضور او باشه؛ کاراکتری که پیر نمیشه، انتخاب‌های غلط نمی‌کنه، دردسری ایجاد نمی‌کنه، و دقیقا به‌گونه‌ای رفتار می‌کنه که ازش انتظار میره. اما آیا رابین رایت این پیشنهاد رو می‌پذیره و هویتش رو می‌فروشه؟

معرفی فیلم: مردی از زمین

مهم نیست که خیلی‌ها ژانر علمی-تخیلی رو جدی نمی‌گیرن و آثار این ژانر رو بی‌ارزش قلمداد می‌کنن؛ مهم اینه که برای یک طرفدار سیری‌ناپذیر این ژانر، هیچ چیز به اندازه یه فیلم یا کتاب علمی-تخیلی خوب، دلچسب نیست. هر چند The Man from Earth فیلمیه که می‌تونه نه فقط برای طرفداران این ژانر، که برای بقیه سلیقه‌ها هم دیدنی باشه.

هشدار: خطر لو رفتن بخشی از داستان

پروفسور جان اولدمن قصد داره شهر و محل زندگیش رو ترک کنه و به جای جدیدی نقل مکان کنه. در حال بستن چمدان‌هاست که همکاران دانشگاهیش برای خداحافظی بی‌خبر از راه می‌رسن. با وجود بی‌میلی جان از ذکر دلیل، همکارانش بهش اصرار می کنن که دلیل رفتنش رو بگه. بالاخره جان تسلیم میشه و داستانی رو شروع می‌کنه: داستان اینکه در واقع یه غارنشین ماقبل تاریخه و حدود 14000 سال عمر کرده؛ اینکه هرگز نمی‌میره و پیر نمیشه.

مروری بر فیلم‌های سال 2012 – بخش 1

موعد اسکار نزدیکه و این روزها فیلم‌های خوب سال قبل دارن در دسترس قرار می‌گیرن. از بین فیلم‌های 2012 قبلا چند مورد رو معرفی کردم. به تدریج در چند پست بقیه فیلم‌های 2012 که دیدم رو هم معرفی می‌کنم.

Flight

بعد از سال‌ها انتظار بالاخره رابرت زمه‌کیس دوباره فیلمی غیر انیمیشنی ساخت. پرواز فیلم خیلی خوبیه و میشه گفت که ارزش انتظار رو داشت. فیلم درباره یک خلبان هواپیمای مسافربریه (دنزل واشینگتن)، مردی تنها، بی‌هدف و الکلی که مواد مخدر هم مصرف می‌کنه و حتی از نوشیدن و مصرف بیش از حد پیش از پرواز ابایی نداره. ولی اوضاع بغرنج میشه وقتی که او مجبور میشه هواپیمایی در حال سقوط رو به زمین بنشونه و با تبعات سوء رفتارهاش روبرو بشه …

معرفی فیلم: بینوایان

وقتی خبر ساخته شدن بینوایان (Les Miserables) رو خوندم، اولین فکری که به ذهنم رسید این بود که: عجب فکر بدی! اقتباس از داستان بارها شنیده و اقتباس شده‌ای مثل بینوایان، به احتمال زیاد نمی‌تونه فیلم جالبی از آب در بیاد، اونم با در نظر گرفتن اینکه سبک رمان، رئالیسمه، سبکی که هدفش نشون دادن فقر و بیچارگی طبقه فرودست جامعه با اغراق و بزرگ‌نمایی زیاده، و داستان تلخی در چنین سبک واقع‌گرایانه‌ای رو چطور میشه به صورت موزیکال به تصویر کشید؟ هیچ جایی برای خیال‌پردازی شاعرانه در این داستان سیاه و غم‌انگیز وجود نداره. ولی با گذشتن 5 دقیقه از شروع فیلم نظرم عوض شد.

Top 10: برترین فیلم‌های آخرالزمانی

The Road

10 سال از فاجعه‌ اسرارآمیزی که بیشتر ساکنان زنده زمین رو نابود کرده می‌گذره، خاکستر چهره زمین رو پوشانده و اندک جمعیت انسانی باقیمانده به زندگی وحشی رو آوردن. پدری (ویگو مورتنسن) به همراه پسرش سعی داره در این دنیای ویرانه و پر از وحشیگری زنده بمونه.
این فیلم پساآخرالزمانی عمیق محصول 2009 که از روی کتاب جاده برنده جایزه پولیتزر نوشته کورمک مک‌کارتی ساخته شده، به زیبایی تلاش معدود انسان‌های باقیمانده برای ادامه حیات در این زمین مرده و عصر وحشیگری نوین رو به تصویر می‌کشه، و بهمون یادآوری می‌کنه که همیشه امیدی هست.

نگاهی کوتاه به فیلم‌های سال 2011 – بخش دوم

در پست قبلی نگاهی به فیلم‌های عالی، خیلی خوب و خوب 2011 داشتم، در این پست نوبت فیلم‌های متوسط و ضعیفه.

متوسط

The Adventures of Tintin: یه انیمیشن کاملا معمولی از اسپیلبرگ، با تصاویر اعجاب‌انگیز و داستان کسل‌کننده. نکته جالب توجهی نداشت.
The Twilight Saga: Breaking Dawn Part 1: بازم یک فیلم ضعیف دیگه با بازی‌های ضعیف‌تر. ولی این بار کمی نسبت به فیلم‌های قبلی بهتر بود.
Thor: کاش هالیوود، اساطیر رو به حال خودش میذاشت! توی چند سال اخیر چندین فیلم درباره خدایان یونانی و رومی ساخته شده، این بار نوبت به خدایان اسکاندیناوی رسیده. واقعا حیف که اساطیری که از نظر ادبی انقدر پربارند و پتانسیل بالایی دارند تا به آثار جالب توجه تبدیل بشن، با این فیلمای تین‌ایجری و گیشه‌ای و بی‌ارزش با تم‌های تکراری و قابل پیش‌بینی به ابتذال کشیده میشن، و حیف‌تر اینکه مورد استقبال هم قرار می‌گیرن.

نگاهی کوتاه به فیلم‌های سال 2011 – بخش اول

از پایان 2011 خیلی وقته که گذشته، ولی تا کیفیت خوب فیلم‌ها ریلیز بشه و دانلود بشه و دیده بشه و … طول می‌کشه. تصمیم گرفتم در دو پست نگاهی خیلی کوتاه ولی جامع و دسته‌بندی‌شده به فیلم‌های سال 2011 که تا الان دیدم داشته باشم.

عالی

Source Code: بهترین فیلم سال. یک فیلم علمی-تخیلی بسیار خوش‌ساخت و هیجان‌انگیز دیگه از دانکن جونز که تقریبا هر سلیقه‌ای رو راضی می‌کنه.
Bridesmaids: این فیلم کمدی منو که شدیدا خندوند. البته فیلم خاصیه و طنز متفاوتی داره و با هر سلیقه‌ای جور در نمیاد.